Born in Kimpese, a town 220 km from Kinshasa in Zaire (present-day Democratic Republic of Congo) under the name Washington David Tufuene Mafuila, Zhou-Mack was the last of 16 siblings. In his family, music is more than a tradition, it is a way of life : his grandfather and great-grandfather played the masikulu, a traditional instrument; his father is an accordeonist, his mother a singer of negro spirituals; his brothers play the guitar and the saxophone, his sisters sing in choirs. At an early age he showed predispositions for the guitar and singing. At 13 he created his first Zairian rumba group with childhood friends. As a university student in literature, he continued with music. During this period, he spent much time with Jah Lucky, a Congolese Rasta musician who had lived in France and who initiated him to reggae.
It was at this moment that he discovered Esperanto: a family friend, Mister Ngagnu who was a school principal and one of the few Congolese who spoke Esperanto, taught the International Language to the entire family. At 18, hungry for knowledge and particularly clever, he quickly progressed in learning Esperanto. The Universal Esperanto Association invited him to perfect his knowledge in Europe. He traveled alonde to the Netherlands, where he could satisfy his quest for learning. He learned about geopolitics, history, and world economy, and became aware of the situation in his own country, through information that had not been available there. This was also the period when he deepened his knowledge of Rasta culture and reggae.
On returning to his home country, Zhou-Mack, with his friend and Esperanto teacher Nduantoni Bakidila Ngangu, and several other Esperantists who formed the core of the Zairian Institute of Esperanto, decided to promote Esperanto on the national level. This is when his was confronted with the country’s administration, and he understood that he had something to say to denounce the incoherencies and other abberations that where common occurrences in Mobutu’s dictatorial system.
He created a reggae band under the name Esperanto Muziko in N’djili, where there was the largest Rasta community in Kinshasa. He played in different raggae groups (among which Saccharose), and went professional. Famous musicians formed a new band, formed a new band, Rumba Raï, that Zhou-Mack joined after a triumphant concert in the Cilu Stadium in Lukala in 1988. But he did not remain with that group very long, because when they became local stars, their viewpoints diverged. For Zhou-Mack, the lack of freedom of expression in that country was incompatable with his vision of reggae, that he conceived as the music of freedom and contestation. Stifled and frustrated by the shackles of local authorities, he missed the freedom of opinion and expression he had known in Europe, and he decided to return there.
This time he chose France, because his sister lived there, and he had always been attracted to that country and its culture. He arrived in Paris in 1989. He was soon disillusioned, for he had no official papers, no job, no money. It was a hassle, but he held on thanks to music. In 1994 he discovered jazz while going to the Autonomous Center of Social Experimentation in Ris-Orangis in the Paris Region. There he met the Indian drummer Ravy Magnifique, who introduced him to Chico Freeman and Archie Shepp, as well as to several other famous musicians he worked with, Annie Delfau, Jean-Philippe Daryl, and Orlando Paléo, with whom he sharpened his Afro-jazz style.
With Ravy Magnifique and the American saxophonist Chico Freeman he created a new musical style, the Afro-Indian Funk, and they performed on numerous stages. This new formation jibed perfectly with his vision of music that unites, that crossbreeds, that invents new sounds thanks to the eclecticism of everyone’s influences. The experience with these sidekicks gave him confidence in himself, and he soon returned to working on his personal projects.
The title “Pro viaj faroj” (Because of Your Deeds) was recorded in Esperanto by FreeMagniZhou for Vinilkosmo-Kompil’ Volumo 2 in 1996.
In 2000 he met the five members of the combo La Fève. United by a solid friendship and the same passion for Dub and African roots, they accepted Zhou-Mack without hesitation as a new source of creativity. With artistic and human love, they recorded together International Love, the first disc that Zhou-Mack produced under his own name. The success was immediate, the album sold well, and one concert followed another. In some festivals they were the star players, in others they were the opening group for more famous musicians. In his concerts, Zhou-Mack shows he is a musician who can make different publics vibrate with his voice and his compositions full of emotion and the depth of his message.
With this band, Zhou-Mack can really give his all. It expresses a very personal style, mixing their influences and their experiences in order to create a music that is all their own: creative, festive, expressive, free….
After several years of contact with Vinilkosmo, he finally decided to produce on this independant label the album Originoj entirely in Esperanto which is equal to the message carried by his music: cosmopolitan and crossbred, ignoring labels and national borders, ages and styles.
*****
Esperanto:
Li naskiĝis en Kimpese, vilaĝo 220 km de Kinŝaso en Demokrata Respubliko Kongo (tiama Zairo). Lia plena nomo estas Washington David Tufuene Mafuila. Li estas la lasta el 16 gefratoj. En lia familio, muziko estas pli ol tradicio, ĝi estas vivmaniero. Lia avo kaj praavo ludis masikulu, tradician muzikilon. Lia patro estas akordeonisto; lia patrino estas kantistino de religiaj kantoj (negro spirituals); liaj fratoj estas gitaristoj kaj saksofonistoj; liaj fratinoj estas ĥoristinoj. Li rapide montris naturan lertecon pri gitaroj kaj kantado.
Dektrijara, li kreis unuan grupon de zaira rumbo kun deĉiamaj amikoj. Li studis literaturon en universitato, sed daŭrigis la muzikon. Dum tiu tempo, li senĉese frekventis Jah Lucky, konga rasta muzikisto kiu antaŭe vivis en Francio, kaj kiu iniciatis lin al regeo.
Samtempe li renkontis esperanton: familia amiko, s-ro Ngangu, lernejestro, kaj unu el la maloftaj konganoj kiuj parolis esperanton. Li instruis tiun lingvon al la familio. Dekokjara, avida je edukado, kaj aparte lerta, li rapide progresis en esperanto. Universala Esperanto-Asocio invitis lin perfektiĝi en Eŭropo. Li vojaĝis sola en Nederlando, kie li kontentigis sian lernemon. Li eksciis pri monda geopolitiko, historio, kaj ekonomio. Li ankaŭ ekkomprenis la situacion en sia propra lando pere de artikoloj kaj informoj kiujn li ne povis koni en Kongo. Samtempe li profundigis sian konon pri rasta kaj regea kulturo.
Reveninte al Kongo, li kaj lia amiko kaj esperanto-instruisto Nduantoni Badidila Ngangu, kune kun kelkaj aliaj esperantistoj kiuj estis la kerno de la Zaira Instituto de Esperanto, decidis antaŭenigi esperanton sur nacia nivelo. Jen okazis ke li konfrontis la landan administracion kaj komprenis ke li havas devon denonci la nenormalaĵojn kaj aliajn nekoheraĵojn kutimajn en la diktatora sistemo de Mobutu.
Li kreis regebandon nomitan Esperanto Muziko en N’djili, kie troviĝis la plej granda rasta komunumo en Kinŝaso. Li ludis en pluraj regebandoj (inter aliaj Saccharose), kaj profesiiĝis. Famaj muzikistoj kreis la bandon Rumba Raï, al kiu Zhou-Mack aliĝis post triumfa koncerto en Stadiono Cilu en Lukala en 1988. Mafuila ne restis longe en tiu bando, ĉar iĝintaj lokaj steluloj, iliaj vidpunktoj diversiĝis. Des pli ke la manko de esprimlibereco en la lando estis nekongruigebla kun lia vidpunkto pri regeo, kiun li konceptis kiel muziko de liberigo kaj kontestado. Premata kaj frustrata de la jugo de lokaj aŭtoritatoj, mankis al li la libereco pri opinio kaj esprimiĝo kiun li konis en Eŭropo. Li decidis reiri tien.
Ĉifoje li elektis Francion. Lia fratino loĝis tie, kaj li estis altirata al ĉi tiu lando kaj ĝia kulturo. Li do alvenis en Parizon en 1989. Li rapide seniluziiĝis, ĉar sen oficialaj dokumentoj, sen laboro, sen mono, estis tre malfacile. Sed li kroĉiĝis dank’al muziko. En 1994 li malkovris ĵazon kiam li frekventis la Aŭtonoman Centron de Socia Eksperimentado en Ris-Orange en la Pariza Regiono. Li renkontiĝis kun la hinda drumisto Ravy Magnifique, kiu prezentis lin al Chico Freeman kaj Archie Shepp, kaj al pluraj aliaj famaj muzikistoj kun kiuj li kunlaboris, Annie Delfau, Jean-Philippe Daryl, kaj Orlando Paléo, kun kiuj li akrigis sian afroĵazan stilon.
Kun Ravy Magnifique kaj la usona saksofonisto Chico Freeman li kreas novan muzikstilon, afrohindan funkon, kaj prezentis sin sur multaj scenejoj. Ĉi tiu nova bando perfekte koheris kun lia koncepto pri muziko kiu unuigas kaj rasmiksas, kiu inventas novajn sonojn dank’al la multflankaj influoj de ĉiuj. La sperto kun siaj kunuloj donis novan konfidon al li, kaj li baldaŭ denove eklaboris pri personaj projektoj.
La titolo “Pro viaj faroj” registriĝis en esperanto laŭ la bandnomo FreeMagniZhou por Vinilkosmo-Kompil’ Volumo 2 en 1996.
En 2000 li renkontis en la Pariza Regiono kvin membrojn de bando La Fève. Unuigitaj per solida amikeco kaj la sama pasio pri dobo kaj afrikaj radikoj, ili plezure kaj homogene enprenis Zhou-Mack, novan fonton de kreivo. Artista kaj homa enamiĝo, ili kune registris International Love, unuan diskon publikigitan en Francio laŭ la nomo Zhou-Mack Mafuila. Ĝi montriĝis granda sukceso, ĉar la albumo bone vendiĝis kaj koncertoj organiziĝis unu post alia. En festivaloj kiel ĉefbando, aŭ kiel krombando en koncertoj kun pli famaj bandoj, Zhou-Mack montris ke li kapablas vibrigi malsamajn publikojn per sia voĉo kaj siaj komponaĵoj, plenaj je emocio kaj la profundeco de lia mesaĝo.
Kun ĉi tiu bando, Zhou-Mack komplete liberiĝas. Ili havas tre personan stilon, miksante siajn influojn kaj spertojn por krei muzikon kiu similas al ili: kreiva, festa, esprimiva, libera….
Post pluraj jaroj da rilatoj kun Vinilkosmo, li fine decidis realigi ĉe tiu sendependa eldonejo la albumon Originoj tute en esperanto. Ĝi perfekta koheras kun la bildo de la mesaĝo portata de lia muziko: kosmopolita kaj rasmiksa, mokante etikedojn kaj landlimojn, epokojn kaj stilojn.